Đôi nét tổng quan về căn bệnh đái tháo đường
1. Bệnh đái tháo đường là gì?
Bệnh tiểu đường (đái tháo đường) là căn bệnh mãn tính liên quan đến hormon insulin sản xuất ở tuyến tụy. Bệnh xảy ra khi tuyến tụy không sản xuất đủ insulin cần thiết cho cơ thể; hoặc tế bào mất khả năng sử dụng insulin có sẵn trong cơ thể. Insulin có vai trò như một chiếc chìa khóa thần kỳ, giúp các tế bào hấp thu glucose trong máu và chuyển hóa thành năng lượng cho hoạt động hằng ngày.
Khi mắc bệnh đái tháo đường, cơ thể không sử dụng được glucose sẽ gây tích lũy chất này trong máu. Điều này dẫn đến các biến chứng nguy hiểm cho sức khỏe. Đặc biệt, tế bào thần kinh và hệ thống động mạch là hai bộ phận bị ảnh hưởng nặng nề nhất.
2. Phân loại bệnh tiểu đường
Có 3 loại tiểu đường chính, đó là:
- Tiểu đường type 1: Thường xuất hiện ở trẻ em, nguyên nhân do cơ thể không sản xuất đủ insulin
- Tiểu đường type 2: chiếm 80% các ca bệnh tiểu đường, thường liên quan đến bệnh béo phì
- Tiểu đường thai kỳ: thường xảy ra ở phụ nữ mang thai, và kết thúc sau khi sinh con
3. Những nguy cơ của bệnh tiểu đường
Khi mắc bệnh, người bệnh cần phải thận trọng theo dõi và điều trị kịp thời. Căn bệnh này rất dễ dẫn đến các biến chứng nguy hiểm như:
- Đột quỵ
- Nhồi máu cơ tim
- Mù lòa
- Suy thận
- Hoại tử bà chân
- Bệnh thần kinh ngoại biên
- Rối loạn cương dương
- Bệnh Alzeimer’s
Những triệu chứng cảnh báo bệnh tiểu đường có thể phát hiện tại nhà
- Thường xuyên cảm thấy mệt mỏi, hay bị tỉnh giấc lúc nửa đêm
- Tiểu nhiều, thường xuyên khát nước
- Luôn có cảm giác đói
- Sụt cân đột ngột mà không rõ lý do
- Nếu có vết thương trên cơ thể thì rất lâu lành. Đặc biệt nếu không may bị nhiễm trùng, xước, thâm tím, nếu thấy vết thương lâu lành hơn bình thường rất có thể đó là dấu hiệu bệnh tiểu đường
- Da có cảm giác ngứa, bị khô hoặc tuần hoàn kém
- Mắc các bệnh về mắt, mắt nhìn mờ
- Đau hoặc ngứa ở bàn tay, bàn chân không rõ nguyên nhân
Theo dõi bệnh tiểu đường bằng xét nghiệm tại nhà
Các phương pháp xét nghiệm giúp bạn phát hiện bệnh tiểu đường bao gồm: Thử đường trong nước tiểu, đo đường huyết bằng máy đo đường huyết và một số xét nghiệm chuyên môn. Thông qua mức đường huyết thay đổi, bạn có thể biết mình có thuộc nguy cơ mắc bệnh tiểu đường hay không. Tuy nhiên, Youmed vẫn khuyến cáo các bạn nên đến bệnh viện để được xét nghiệm kiểm tra và chẩn đoán chính xác nhất. Xét nghiệm đơn giản và dễ thực hiện tại nhà nhất là đo glucose máu bằng máy đo đường huyết.
1. Kiểm tra glucose máu tại nhà
Các bước thực hiện như sau:
- Đầu tiên, bạn rửa tay thật kỹ bằng nước ấm và lau khô trước khi đo
- Lắp kim lấy máu vào ống bút theo như hướng dẫn sử dụng
- Tiếp đến, bạn cần điều chỉnh độ sâu của kim cho phù hợp với loại da của mình (mỏng, bình thường, dày)
- Lắp que thử vào máy đo glucose máu. Cần lưu ý nhanh chóng đóng lọ que thử để tránh độ ẩm tác động đến các que khác làm hỏng que hoặc cho kết quả không chính xác
- Bạn cần nhẹ đầu ngón tay để máu lưu thông về. Sau đó ấn nhẹ ống bút vào đầu ngón tay. Kim lấy máu sẽ đâm nhẹ vào ngón tay của bạn.
- Nhỏ giọt máu vừa xuất hiện lên đúng phần que thử trên máy đo
- Sau đó bạn dùng khăn sạch ấn nhẹ vào ngón tay để cầm máu và đợi vài giây cho máy hiển thị kết quả
- Cuối cùng ghi chép lại kết quả và vệ sinh dụng cụ theo đúng hướng dẫn
Các mức khuyến cáo:
| Trước bữa ăn | 1-2 giờ tính từ lúc bắt đầu ăn | |
| Người trưởng thành, không mang thai | 4.4 – 7.2 mmol/L (xấp xỉ 80-130 mg/dL) |
ít hơn 10 mmol/L (hoặc ít hơn 180 mg/dL) |
| Phụ nữ đang mang thai | ≤ 5.3 mmol/L trước bữa sáng (hoặc ≤ 95 mg/dL) |
1 giờ tính từ lúc bắt đầu ăn: ≤ 7.8 mmol/L (hoặc ≤ 140 mg/dL)2 giờ tính từ lúc bắt đầu ăn: ≤ 6.7 mmol/L (hoặc ≤ 120 mg/dL) |
2. Những lưu ý quan trọng
- Bạn phải luôn hỏi ý kiến bác sĩ trước khi quyết định tự kiểm tra glucose máu tại nhà. Bác sĩ sẽ cho bạn chỉ định, hướng dẫn cần thiết và chính xác nhất
- Bạn nên ghi chép lại thời gian, kết quả và những thông tin liên quan để có thể dễ dàng so sánh, theo dõi mức glucose máu của bản thân. Đồng thời làm cơ sở để bác sĩ theo dõi và đánh giá tiến trình điều trị bệnh của bạn.
- Không cần thiết phải kiểm tra glucose máu liên tục trong ngày. Điều quan trọng là bạn cần phải đo theo lịch định kỳ trong ngày.
- Máy đo và que thử phải khớp mã vạch. Nếu không khớp, bạn phải liên hệ điểm bán, chuyên viên để được tư vấn, thay đổi.
- Luân phiên lấy máu ở các đầu ngón tay chứ không đo liên tục trên cùng một ngón. Nếu bạn cảm thấy đau nhức ở đầu ngón tay thì nên ngưng lấy máu ở ngón đó.
- Tuyệt đối không tái sử dụng các loại que thử, kim lấy máu. Việc này vừa tiềm ẩn nguy cơ nhiễm trùng, vừa làm sai lệch kết quả đo.
Chế độ dinh dưỡng lành mạnh dành cho người đái tháo đường
4 nguyên tắc vàng về dinh dưỡng dành cho người đái tháo đường (tiểu đường):
- Ăn đủ bữa
- Hạn chế đường, muối, chất béo bão hòa
- Ăn uống kết hợp tập luyện thể dục thể thao
- Uống đủ nước hằng ngày
5 nhóm thực phẩm trong chế độ dinh dưỡng dành cho người đái tháo đường (tiểu đường)
- Rau củ và các loại đậu
- Trái cây tươi nguyên vỏ
- Thực phẩm nguyên hạt
- Trứng, thịt, cá ít béo
- Sữa và các sản phẩm từ sữa
Đo đường huyết bằng máy đo đường huyết tại nhà là một thủ thuật đơn giản và dễ thực hiện. Tuy nhiên, người bệnh vẫn cần tuân thủ một số lưu ý để đảm bảo an toàn cho bản thân cũng như có được kết quả đo chính xác.
Nguồn: youmed.vn
